Chirurgia twarzowo-szczękowa jest częścią medycyny, łączącej ze sobą elementy medycyny ogólnej, chirurgii plastycznej i stomatologicznej. Zajmuje się leczeniem chorób jamy ustnej także zębów, tkanek miękkich, szczęki oraz twarzoczaszki.
Na oddział chirurgii twarzowo-szczękowej trafiają zawiłe przypadki, do których należą na przykład uszkodzenia lub zniekształcenia jamy ustnej. Dotyczy to też leczenia przewlekłych stanów zapalnych oraz usuwania zębów , redukcji wad zgryzu, czy wstawiania implantów.
Chirurg stomatolog, nie zajmuje się tym samym, co lekarz dentysta. Mają wspólny zakres pracy, ale to zupełnie odmienne dziedziny zabiegowe. Dział stomatologiczny zajmuje się leczeniem jedynie w zakresie jamy ustnej. Podczas gdy chirurgia szczękowa obejmuje leczenie w obrębie twarzowej części czaszki, dlatego jest szerszym pojęciem.
Odkształcenie twarzy na skutek wrodzonych lub nabytych wad zgryzu, takich jak: wysunięta żuchwa, tyłozgryz, zgryz głęboki czy zgryz otwarty to jedne z najczęściej spotykanych dolegliwości, w których specjalizuje się chirurg szczękowy. Zniekształcenie twarzoczaszki może również nastąpić na skutek urazów mechanicznych – pobicia, wypadku samochodowego lub upadku. Chirurg szczękowo-twarzowy może również podnieść estetykę twarzy pacjenta, formując pożądany wygląd czy proporcje podbródkowi.
Zatrzymanie zębów ma miejsce, gdy kończą wzrost, lecz nie przebijają się przez błonę śluzową lub kształcą się w środku kości. Skutkiem tego jest poważny stan zapalny, mogą też wypchać sąsiednie zęby w nieodpowiednie, co wiąże się z przykrymi dolegliwościami bólowymi. Zazwyczaj zatrzymanie zębów dotyczy ósemek. Chirurg szczękowo-twarzowy gwarantuje ich usunięcie.
Interwencja chirurga szczękowo-twarzowego to konieczne działanie, w przypadku gdy guz lub torbiel wyrośnie niedostępnym położeniu lub w zbliżeniu do zatok szczękowych. Chirurg również leczy stany zapalne kości, które biorą się od zębów.
Złamania są możliwe na skutek wypadku, mocnego uderzenia albo urazu. Tego rodzaju zabiegi chirurgii twarzowo-szczękowej odbywają się w znieczuleniu miejscowym. W skomplikowanych przypadkach aplikuje się znieczulenie ogólne. W obszarze złamania zwykle umieszczane są odpowiednie szyny, protezy bądź metalowe mikropłytki. Przyjmują one różne kształty, ze względu na możliwość nadawania im dopasowanego kształtu, do uszkodzonej kości.
Ten zabieg dotyczy głównie zębów jedno-korzeniowych i jest on konieczny w przypadku, gdy zmiany w wierzchołku korzenia są powodem stanów zapalnych jamy ustnej. Są to także efekty choroby przy wierzchołku korzenia, zapalanie w przypadku obecności ciała obcego, rozłamu korzenia zęba z martwą miazgą. Przy resekcji nie ma konieczności wyrywania całego zęba. Zwalcza się głównie powody dolegliwości. Wyrywany jest zaledwie patologiczny część korzenia. Pacjent jest znieczulony na czas zabiegu. Po usunięciu zmienionej tkanki wraz z wierzchołkiem korzenia, zabezpiecza przed powstaniem kolejnego stanu zapalnego, dzięki uszczelnieniu kanału i wypełnieniu ubytku.
Zazwyczaj odnosi się do kłów. Kiedy ząb, w procesie rozwoju miał niedużo miejsca w szczęce albo wykrzywił się, ortodoncyjnie wprowadza się go do łuku zębowego. Po określeniu jego położenia diagnostyką radiologiczną, odkrywa się go chirurgicznie i zakłada zamek ortodontyczny, by osiągnął właściwe miejsce w łuku zębowym.
Braki w uzębieniu są wynikiem rozmaitych powodów. Zazwyczaj jest to pomijanie higieny jamy ustnej, cukrzyca czy osteoporoza, wypadek albo palenie tytoniu. Chirurg szczękowo-twarzowy, oferuje możliwość uzupełnienia ubytków w uzębieniu, poprzez wszczepienie implantów zębów. Takie rozwiązanie dużo zalet, na przykład gwarantuje pełną estetykę i funkcje, podobne do naturalnych zębów.
Chirurg szczękowo-twarzowy przeprowadza zabiegi na tkankach miękkich i kostnych, by naprawić estetykę jamy ustnej. Wykonywane są też przed wszczepieniem implantów zębowych czy leczeniem protetycznym. Kuracja ma wtedy na celu usunięcie wszystkich zgrubień, fałdek i nierówności, po to by jama ustna spełniała warunki utrzymania ruchomej protezy. Takie zabiegi dotyczą też rozszczepienie wyrostka zębodołowego, zwiększenie gęstości tkanki kostnej albo poprawy zatoki szczękowej i dna jamy nosowej.
Na wizytę u chirurga szczękowego konieczne jest skierowanie. Można je odebrać u każdego lekarza – nie tylko stomatologa, ale również lekarza rodzinnego. Wyłącznie pacjenci w ostrych stanach zapalnych lub po urazach przyjmowani są bez skierowania.
Warto wspomnieć, że chirurgia szczękowo-twarzowa jest możliwa na NFZ w placówkach, mających podpisane umowy na świadczenia z działu chirurgii szczękowej. Czas oczekiwania zazwyczaj jest zależny od ilości pacjentów i wielkości miasta.